Centrum Flebologii

Profilaktyka żylaków w ciąży

Ciąża i poród są okresami w życiu kobiety, kiedy dochodzi do wielu fizjologicznych i anatomicznych przemian w organizmie, mających na celu donoszenie i urodzenie dziecka.

Ciąża niesie ze sobą duże ryzyko ujawnienia się żylaków kończyn dolnych, niewydolności żylnej miednicy z towarzyszącymi żylakami okolic intymnych (krocza i sromu) oraz powstania niebezpiecznych powikłań pod postacią zakrzepów.


Istotnymi czynnikami zwiększającymi ryzyko pojawienia się żylaków w ciąży są:

  • skłonność dziedziczna (statystyczne ryzyko rozwoju żylaków u osoby, u której jedno z rodziców ma żylaki wynosi 42%, jeśli oboje to ryzyko wzrasta nawet do 89%!)
  • sama ciąża (pierwsza niesie ze sobą istotnie zwiększone ryzyko rozwoju żylaków, każda następna zwiększa je dodatkowo)
  • otyłość
  • siedzący lub stojący tryb życia, doprowadzające do zastoju krwi w żyłach kończyn dolnych
  • częste zaparcia mogące być przyczyną pojawienia się żylaków odbytu
  • noszenie nieodpowiedniego obuwia oraz płaskostopie
  • ogrzewanie podłogowe w mieszkaniu
  • gorące kąpiele
  • niekorzystny anatomicznie układ naczyń żylnych w jamie brzusznej i miednicy małej (do weryfikacji w badaniach obrazowych)
  • leczenie hormonalne w ciąży

Najpoważniejszym powikłaniem niewydolności żylnej w ciąży jest zakrzepica

Niewydolność żylna u kobiet w ciąży, choć może wydawać się mało groźna, powoduje jednak poważne komplikacje zarówno w okresie okołoporodowym, jak i po urodzeniu dziecka. Dbałość o podstawowe elementy profilaktyki przeciwżylakowej ma zasadnicze znaczenie dla zdrowia matki i dziecka.
W ciąży nigdy nie powinno się wykonywać skleroterapii czy zabiegów chirurgicznych. Jeśli po porodzie żylaki nadal są widoczne (zalecamy sprawdzanie nóg 3 miesiące po porodzie), wtedy należy to skonsultować z lekarzem flebologiem. Często jest tak, że poszerzenia żylne widoczne na nogach w ciąży znikają po 2-3 miesiącach od porodu samoistnie.

Do najważniejszych czynników ryzyka choroby zakrzepowo-zatorowej w ciąży należą:

  • ciąża wielopłodowa
  • cięcie cesarskie
  • stan przedrzucawkowy
  • zespół hiperstymulacji (6-krotnie zwiększa ryzyko zakrzepicy)
  • unieruchomienie
  • aktywne zakażenie ogólnoustrojowe

Ochrona układu żylnego w ciąży polega na:

  • diagnostyce żył kończyn dolnych w ciąży
  • właściwym doborze kompresjoterapii u kobiet ciężarnych
  • profilaktyce zakrzepicy w przypadku wskazań w czasie ciąży
  • kompleksowym leczeniu żylaków kończyn dolnych po porodzie

Aby wspomóc w ciąży obciążony układ żylny kobiety powinny:

  • postarać się o zmianę stylu życia (wskazane są spacery, pływanie oraz dieta niwelująca częstość zaparć)
  • zmienić nawyki w pracy (częściej wstawać, chodzić i uruchamiać mięśnie łydek odpowiednimi ćwiczeniami)
  • unikać słońca i gorących kąpieli
  • nosić profilaktycznie odpowiednio dobrane wyroby kompresyjne (pończochy lub rajstopy)
  • starać się przyjmować pozycję z wyżej uniesionymi nogami lub na lewym boku
  • tylko na wniosek lekarza stosować preparaty wspomagające z diosminą, hesperydyną, wyciągiem z rutyny czy kasztanowca
  • w razie wątpliwości i narastających dolegliwości oraz dodatniego wywiadu rodzinnego należy skonsultować się z lekarzem flebologiem w celu wykonania badania USG Doppler żył kończyn dolnych